Cevdet Paşa Kimdir?

aynı düşüncede olanlar, Âlî Paşa’nın bu fikrine karşı çıkarak; İslâm hukukunun zengin ve tatbik
edilmiş en kuvvetli dalı olan Hanefî fıkhının kanunlaşması gerektiği fikrini müdâfaa ettiler. Bu ikinci fikrin yerine getirilmesi için Cevdet Paşa’nın başkanlığında Mecelle Cemiyeti adıyla İlmî bir heyet toplandı. Memleketin en kıymetli hukuk
âlimlerinin iştirak ettiği bu meclis, Ahkâm-ı Kur’âniyye’yi kânun şekline sokup, bütün milletlerin kıymet verdiği Mecelle adındaki kitabı hazırlıyarak, büyük hizmet etti. Mecelle’nin sekizinci kitabının hazırlığı tamamlandığı sırada, Evkâf-ı Hümâyûn Nezâreti’ne tâyin edildi (1873). Aynı senenin Nisan ayında da Maârif- i Umûmiye Nazırlığı’na getirildi. Bu sırada Mecelle’nin dokuzuncu kitabını yayınladı. Maârif Nazırlığı sırasında büyük hizmetlerde
bulundu. Sıh mekteblerinde, rüşd
ve idâdilerde gösteril»! derslerin programliiı l(M yaptırdı ve gerekli kitapla rın hazırlanması için kı» misyon kurdu. Bu komi*
yonun isteği üzerine Kı» vâid-i Türkiyye, Âdâb ı Sedâd, Mi’yâr-ı SedAd isimli eserlerini hazırladı 1874 senesinde Hüso yin Avni Paşa’nın oyunu ile Yanya vâliliğine Tâyin edilen Cevdet Paşa, kısa bir süre sonra İstanbul’a çağrılarak önce Maârif, sonra da Adliye Nazırlığı’- na tâyin edildi. 1876’da Rumeli teftişine gönderildi. Bu görevi yerine getirdikten sonra, bir türlü anlaşamadığı Mahmûd Nedîm Paşa’nın etkisiyle Suriye vâliliğine gönderildi ise de, Nedîm Paşa’nın azli üzerine, bu vazifesine başlamadan tekrar Maârif Nâzırlığı’na getirildi. Edhem Paşa’nın sadrâzamlığı sırasında yeni kurulan, Dâhiliye Nâzırlığı’na tâyin Kaynarca Antlaşmasından (1824) Vak’a-i Hayriyye’nin îlânı yâni yeniçeri ocağının kaldırılmasına kadar olan hâdiseleri ihtiva eder. Otuz sene gibi uzun sürede hazırlanan bu değerli eser bir kaç defa basılmıştır. 2-Tezâkir-i Cevdet: Vak’anüvisliği zamânında devrin siyâsî, içtimâî, ahlâkî cephesini anlatan notlarının düzenlenmesi dir. Bunlar değişik /(Mİ
mânlarda kaleme alınmıı kırk tezkireden ibarolllı Bu tezkireler arasında IA rihî olaylarla alâkalı olum yanlarda bulunmaktadır
3-Mârûzât: Sultan Alı dülhamîd Han’ın isto{)l üzerine kaleme alımın  önemli bir eserdir. İslâmî yet’in geniş müsâmahası
anında, Hıristiyanlığın dar bir sahada sıkışıp kal dığı gayet vecîz bir lisanln ifâde edilmiştir. Ayrıca 1839-1876 seneleri arasındaki târihi ve siyâsî hâdiseler deanlatılmaktadır. 4-Kısâs-ı Enbiyâ ve Tevârih- Hulefâ: Ömrünün sonlarına doğru yazdığı kıymetli bir eserdir. On iki cüz olan bu eser, Âdem aleyhisselâmdan îtibâren peygamberlerden, İslâm halîfelerinden ve Sultan İkinci Murâd Han’a kadar Osmanlı târihinden bahsetmektedir. Çeşitli zamânlarda basılmıştır. İslâm Târihi’ni en iyi anlatan kitaplardandır. 1 Dîvânçe-i Cevdet:yazdığı şiirleıi, Sultan İkinci Abdülhaınld Han’ın emriyle bu primde topladı. Eserdeki (M/ellerinin önemli kısmı 0 devrin şâirlerine nazîredıı Yazma nüshaları İnkı- Iflp Müzesi’ndedir. 2- Kavâid-i Osmâniyye: 1 uâd Paşa ile birlikte yazdığı bu eser, Tanzimat devimde yazılmış Türkçe ilk dil bilgisi kitabıdır. Eser, Almanca’ya tercüme edilmiştir. 3- Belâgât-ı Osmâniyye, 4- Kavâid-i Türkiyye. Çeşitli__mevzûlardaki eserleri.:
1- Ma’lûmât-ı nâfi’a: Bu eser, Faydalı Bilgiler adıyla İhlâs Matbaacılık A. Ş. tarafından bastırılmıştır. 2- Takvîm-ül-edvâr- mîyâr-ı sedâd, 3- Âdâb-ı Sedâd fil-ilm-ilâdâb, 4-Hülâsat-ül-beyân fî te’lîf-il-Kur’ân, 5- Âsâr-ı ahd-i Hamîdî, 6- Hilye-i saadet, 7-Mecmû-
‘ Âliyye