Ebül-Fidâ Kimdir?

Mısır’da yetişen târih ve coğrafya âlimi. İsmi, İsmail bin Ali bin Mahmûd bin Ömer olup, lakabı İmâdüddîn’dir. Ebü’l-Fidâ künyesiyle
meşhûr oldu. 1273 (H. 672) senesinde Şam’da doğdu. Babası, zamânın önde gelen komutanlarından idi. İyi bir eğitim gördü. Henüz on iki yaşında iken Merkab muhasarasında bulundu ve çok yararlılıklar gösterdi. Daha sonra Akka ve Humus kalelerinin fethine katıldı. Sultan Baybars’ın Haleb’e gönderdiği orduda, bâzı birliklere komuta etti. Malatya’da Mu ğollarla yapılan gazal/ıuM büyük mücâdele örmtftl gösterdi. Bu başarılın mi
dan dolayı kendisino II» ma emirliği ve Mâlik u! Müeyyed ünvanı ver ili İl 1331 (H. 732) senesindu Hama’da vefât etti. Ebü’l-Fidâ, yaşadığı vo
karşılaştığı vak’aları ya/ masıyla meşhûr oldu. TA rih ilmi sahasında en çok tanınan eseri, İbni Esîr’in El-Kâmil fit-Târih adlı ünlü eserinin bir devamı mâhiyetinde olan Muhta saru Târih-il-Beşer’dir. İlk peygamber ve ilk insan Âdem aleyhisselâmdan başlıyarak, 1328 (H. 729) senesine kadar olan hâdi eserlere yer vermiştir. Eser, batı dillerine tercüme edildi. 1870 senesinde İstanbul’da, 1908 senesinde de Mısır’da basıldı. Ebü’l-Fidâ’nın bir diğer mühim eseri 1316-1321 seneleri arasında yazdığı
Takvîm-il-Büldân’dır. Yirmi sekiz bölümden ibaret coğrafya kitabıdır. Mukaddimeden sonra,ırmaklarını, ii’illnııni, denizlerini ve i’MjImını tanıtır. Metin, bir lııkıııı cetvelleri de ihtiva dilliliktedir. Bu cetvellerde, yiM .klları ile bunların coğrafi koordinatları gösterilıııi’. iıı. Ebü’l-Fidâ, bu eseılııdo
Batlamyus, İdrisî, Ilın ı Havkal, İstahrî ve Bîmnî’nin eserlerinden fayı İni.inmiştir. Özellikle İbn-i  el-Magribî’nin Kitâbu linst il-Erd fit-Tûl vel-Arzm Ilı eserinden istifâde etmiştir.  Bu kitap, İdrisî’nin hm irinden sonra coğrafya olanında en meşhûr olanı İn. Bir ara Mekke’ye giden
I hü’l-Fidâ, çölde karşılaştığı hâdiseleri, yaptığı avları, ıltji çekici bir tarzda kitabında yazmıştır. Eser, Reinaud ve De Slane tarafından 1840 senesinde neşredilmiştir. Fransızca tercümesi 1848-1883 seneleri arasında yayınlanmıştır. Avrupalı târihçi Carra de Vaux onun hakkında